دفترمطالعات آب و محيط زيست دانشگاه صنعتي شريف (Environment and Water Research Center ) به عنوان يك مركز مطالعات و تحقيقات دانشگاهي در مهرماه  سال ۱۳۷۸ تاسيس شده است .

 در محيط زيست كره زمين، آب، خاك، بيوسفر و اتمسفر در كنشي متقابل با يكديگرند. در بين اجزاي مختلف محيط زيست، آب به خاطر چرخه وسيع و گسترده اش در طبيعت، ارتباط بيشتري با ديگر اجزاي محيط زيست و انسان دارد . در اين چرخه، آب در كنش متقابل با خاك و پوشش گياهي است و از فعاليتهاي انسان در تغيير كاربري زمين، آلودگي، مصارف صنعتي، كشاورزي و شهري آسيب پذير است.
كمبود آب در مناطق خشك و نيمه خشك از يك طرف و استفاده بي رويه و غلط از منابع آب و آلودگي آن ازطرف ديگر، تهديدي جدي براي توسعه پايدار و حفاظت محيط زيست است. سلامت و رفاه انسان، امنيت غذايي، توسعه صنعتي و اكوسيستمهاي مربوط همگي در مخاطره اند، مگر انکه  منابع آب و خاك به نحو كاراتري نسبت به گذشته بهره برداری و مديريت شوند. طرحهاي توسعه منابع آب و محيط زيست، با توجه به عوامل مختلفي از جمله تغيير اقليم، آلودگي و مسائل زيست محيطي و رقابت بين مصرف كنندگان آب از پيچيدگي و هزينه هنگفتي برخوردارند كه بدون پشتوانه تحقيقات علمي نه تنها اقتصادي نبوده ، بلكه توسعه پايدار را تضمين نمي كنند. امروزه تحقيقات علمي در زمينه مديريت يكپارچه و استفاده بهينه از منابع آب و نيز برنامه ريزي و مديريت محيط زيست در سرلوحه سياستها، برنامه ها و سرمايه گذاريهاي كشورهاي پيشرفته جهان قرار گرفته است، زيرا اين کشورها به خوبي دريافته اند كه توسعه پايدار و ادامه حيات و تمدن بشري منوط به حفظ محيط زيست و منابع طبيعي به ويژه آب است.

 ضرورت  تأسيس دفتر مطالعات آب و محيط زيست

علم و فعاليتهاي علمي در جامعه پيشرفته بشری امروز از اجزاي لاينفك فعاليتهاي انساني به شمار مي رود. آهنگ رو به رشد همگاني شدن علم در كشورهاي توسعه يافته باعث شده است كه مكانيزم بي سابقه اي در اين كشورها فعال گردد كه نتيجه آن ارتقاي سطح معرفت علمي، اصلاح و بهبود زيرساختهاي فرهنگي وافزايش شتاب توسعه يافتگي است. طي دو دهه گذشته، علم و تكنولوژي پيشرفت بي سابقه اي داشته اند. اين پيشرفت با گسترش نمايان فعاليتهاي تحقيقاتي، هم از نظر وسعت و دامنه و هم از نظر عمق و ژرفا همراه بوده و تغييراتي را در الگوي سازماني اين فعاليتها پديد آورده كه حاصلش تخصص بالاتر و همكاري بيشتر بوده است .

امروزه برنامه تحقيق و توسعه به منظور رسيدن به اهداف از پيش تعيين اجرا مي شود و از ويژگيهاي مهم آن سازماندهي دقيق، برنامه ريزي و همكاري هر چه بيشتر و حجم بالاي سرمايه گذاري مالي، نيروي انساني و در ساير منابع است. همه اينها براي رويايي با مسائل بغرنج پژوهشي و كثرت اطلاعات لارم براي حل آنها ضروري است. در انطباق با دگرگونيهاي اخير در الگوي تحقيق و توسعه، لازم است نظام همكاري مؤثر و كارآمدي توسعه يابد تا بتوان كارهاي گوناگون را كه در شاخه هاي مختلف صورت مي گيرد يكجا گرد آورد. نظامهاي همكاري در حوزه هاي مبادله دانش، اطلاعات و تكنولوژي و نيز تأمين نيروي انساني و ديگر امكانات پژوهشي، نقش و اهميت زيادي دارند. اگر بتوان عوامل ذيسهم در تحقيق و توسعه را يكجا گرد آورد، همكاري در تحقيق و توسعه شتاب مي گيرد. تمركز منابع و امكانات در يك محل و هماهنگي در استفاده از آنها در قالب «دفتر مطالعات مهندسي آب و محيط زيست» به منظور اجراي تحقيقات علمي و كاربردي در زمينه هاي متنوع، گسترده و وابسته مهندسي آب و محيط زيست كه ماهيتاً بين رشته اي بوده و از منابع گوناگون تخصص انساني و تجهيزات سرمايه اي تغذيه مي شوند، بسيار مفيد و كارساز است .

مزاياي تأسيس اين دفتر مطالعاتي و تحقيقاتي در دانشكده مهندسي عمران دانشگاه صنعتي شريف را به شرح زير مي توان برشمرد:
۱- ايجاد بستر مناسب فعاليتهاي پژوهشي در يك مكان و تسريع و تسهيل در امور پژوهشي و ارتقاي كيفي فعاليتهاي پژوهشي
۲- امكان ايجاد رابطه اي منطقي و مناسب بين دفتر ، دانشگاهها، مراكز تحقيقاتي و صنايع ذيربط و جامعه و تحكيم رابطه تحقيقات علمي با كاربرد و آموزش
۳- تمركز اسناد و مدارك علمي و اطلاعاتي جهت استفاده محققان
۴- ارائه خدمات علمي پيشرفته و نظام مند به محققان
۵- جذب و مشاركت فعال و سازماندهي شده اعضاي هيئت علمي، دانشجويان و ديگر نيروهاي پژوهشي در شناخت مسائل زيست محيطي و منابع آب كشور و انجام پژوهشهاي علمي- كاربردي كه تا كنون نقطه خلايي در فعاليتهاي پژوهشي دانشگاهها بوده است.

هدف
هدف از تأسيس دفتر ، توليد و انتشار اطلاعات علمی و فنی , انجام فعاليت های کار آمد ,  ظرفيت سازی در زمينه مسائل آب و محيط زيست و توسعه همکاری با مؤسسات دانشگاهی ملي و بين المللی  در راستاي مديريت بهينه و توسعه پايدار منابع آب و محيط زيست كشور است.

 وظايف دفتر مطالعات مهندسي آب و محيط زيست
۱- انجام تحقيقات در زمينه هاي مربوط و كمك به انجام تحقيقات در دانشگاهها و مؤسسات ديگر
۲- مشاوره و ارائه خدمات علمي در زمينه هاي مربوط به مؤسسات ذيربط

۳- برقراري ارتباط علمي با دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي كشورها به منظور تدارك زمينه مناسب براي آشنايي مستمر با تازه ترين دستاوردها و شيوه ها و مبادله اطلاعات علمي و نيز بهره برداري از تجربيات ديگر كشورها و مبادله اطلاعات علمي و تكنولوژيكي
۴– مشاركت در برنامه هاي تحقيقاتي، آموزشي و توسعه اي ملي، منطقه اي و بين المللي(نظيرIHP يونسكو،  UNIDO، سازمان كنفرانس اسلامي، …)
۵– برگزاري سمينارها، كارگاهها و دوره هاي كوتاه مدت تخصصي در زمينه هاي مربوط

منابع مالي دفتر
۱- اعتبارات جاري و تحقيقاتي دانشگاه
۲- اعتبارات تخصيص يافته از دستگاههاي ذيربط براي انجام طرحهاي تحقيقاتي- مطالعاتي مورد نياز از طريق عقد قرارداد
۳- كمكهاي بلاعوض سازمانهاي دولتي و غيردولتي
۴- حمايتهاي سازمانها و مجامع بين المللي نظير يونسكو، بانك توسعه اسلامي.